Kahve fiyatını belirleyen en temel faktör diğer ham ürünlerde de olduğu gibi arz ve talep dengesidir. Son yıllarda giderek daha yaygın tüketilmeye başlayan ve popülaritesi artan kahve, hak ettiği değeri kazanmıştır.
Yüzyıllar boyunca nesilden nesle aktarılan ve toplum kültürlerine etki eden kahve, günümüzde petrolden sonra en fazla ticareti yapılan emtia konumundadır.
Kahvenin Piyasa Değeri ve Perakende Fiyatı Arasındaki Farkın Nedenleri
Diğer ham ürünlerde olduğu gibi fiyatı arz ve talebe göre belirlenen kahvede, talebin arz karşısında artması piyasa değerinin yükselmesine neden olur. Yapılan araştırmalara göre;
Piyasalarda kahve fiyatında yaşanan dalgalanmalara bağlı olarak ortaya çıkan kazanç daralması, kahve üreticilerinin büyük bir kısmının gelirinde ciddi düşüşler olduğunu göstermektedir. Üretim maliyetlerini karşılayarak yetişen mahsulden yeterli geliri elde edebilen üretici sayısı düşerken pek çok Orta Amerikalı üretimden vazgeçerek farklı ülkelere göç etmenin yollarını aramaktadır.
Kahvede Perakende Fiyatı Belirleyen Faktörler
Dönemsel olarak kahve çekirdek fiyatlarında düşüşler görülse de bunun nihai tüketiciye yansımadığı herkesin malumudur. Türkiye dâhil olmak üzere tüm dünyada artan “1 fincan kahvenin maliyetine” etki eden faktörler arasında;
Tüketicilerin “1 fincan kahve” için ödedikleri fiyat; dükkân masrafından genel giderlere, franchise bedelinden personel ücretine kadar her bir harcamadan nasibini alıyor. Dünyada en çok kahve tüketen ülke listesinde ilk 5;
Tüketim alışkanlıkları kahve fiyatları üzerinde belirleyici rol oynarken yaklaşan “su krizi” dünya üzerinde en büyük küresel risk olarak görülmektedir. Su, kahve üretimi ve tüketimi üzerinde de oldukça etkilidir. İçilen “1 fincan kahve” için 140 litre su harcandığı göz önünde tutulduğu zaman arz ve talepte yaşanacak zorunlu değişiklikler fiyatlar üzerinde de etkili olacağa benziyor.
Kahvede Fiyat, Kalite ve Lezzet İlişkisi
Dünyanın farklı bölgelerinde yetişen kahveler kalite ve lezzetleriyle fiyata etki eden en önemli iki başlık arasında sayılabilir. Herkesin kafasında oluşan kahve fiyat ilişkisine dair merak edilen sorular arasında ilk akla gelenler şu şekilde listelenebilir:
Damak tadı, alışkanlıklar, gelenek ve kültürlerden etkilenen kahve tercihleri arasında en iyisi şudur veya en lezzetli kahve bu bölgede yetişir demek doğru değildir.
Damak lezzetini değiştirecek ve geliştirecek etkenler arasında; farklı tip kahveler, değişik işleme yöntemleri, kavurma dereceleri ve öğütülme işlemi sayılabilir. Damak lezzetinde yaşanan her değişim kahve tercihi üzerinde etki edecek en önemli faktördür.
Üretilen Kahvenin Meyve Verimi ve Fiyata Etkisi
Yetiştiği bölgede farklı mutasyonlara maruz kalarak değişen ya da daha fazla verim almak için genetiği insan eliyle değiştirilen kahvenin meyve verimi fiyat üzerinde son derece büyük öneme sahiptir. Üretimi yapılan 3 ana kahve çekirdeği;
Liberica; üretimi çok sınırlı olduğu için dünya geneline 2 tip çekirdek hâkimdir denebilir.
Robusta; düşük yükseklikte yetişmeye elverişlidir. Arabica’ya nazaran daha verimlidir ve kafein oranı daha yüksektir.
Arabica; Robusta’da sayılan özelliklere bakıldığında geride kalan Arabica, lezzet açısından değerlendirildiğinde liderdir. Yetiştirme koşulları açısından daha zor olan Arabica, lezzeti her şeyin önünde tutan tüketiciler için ilk sıraya oturduğu için talebi ve fiyatı aynı oranda artar.
Çekirdek kahveye lezzet katan etkenler arasında;
Tüm şartlar doğru şekilde bir araya geldiğinde ortaya lezzetli kahve çekirdekleri çıkacaktır. Talep dengesine olan etkiyse fiyatı yukarı doğru çekmeye başlar.
Kahvenin Toplanması ve İşlenmesinin Fiyata Etkisi
Düz bölgelerde kahvenin toplanması çeşitli makinelerin desteğiyle yapılabilir. Dağ ve tepe yamaçlarında yetişen kahvelerin meyvesiyse elle toplanır. Bu aşamada izlenen stratejiler kahve fiyatları üzerinde belirleyicidir.
Bazı çiftlikler hasat zamanı geldiğinde meyvelerin tamamını toplarken bazı çiftliklerde tercih edilen kısmi hasat işlemin birden fazla kere tekrarlanmasına neden olur. Henüz yeterli olgunluğa erişmemiş meyvelerin dalında bırakılması ve zamanı geldiğinde yeniden toplanması maliyeti artıran önemli bir kalemdir.
Kurak bölgelerde tercih edilen ıslak işleme suyun kolay erişilebilir bir kaynak olmaması sebebiyle fiyata etki eder. Bazı bölgelerdeyse kurutma işlemi için yeterli güneş ve açık alan bulmak sorundur. Elektrikli kurutucuların kullanılması da maliyet üzerinde artırıcı bir etki oluşturur. Tüm bu detaylara ek olarak;
Çekirdeklerin daha kavurma ve öğütme işlemine gelmeden önce şekillendiği fiyatlar nihai tüketiciye ulaşana kadar çeşitli ek maliyetlerle karşılaşır.
Kahve çekirdeğinin doğrudan çiftçiden alınması ya da bir aracı vasıtasıyla tedarik edilmesi de fiyat üzerine belirleyicidir. Çekirdekleri kavuracak kişinin tecrübesi, çekirdekleri tanıması, hangi çekirdek için en lezzetli kavurmanın hangisi olduğunu bilmesi, kavrulmuş çekirdeklerin en taze haliyle müşteriyle buluşması ve talebe uygun kavurma planının devreye alınabilmesi maliyetler üzerinde etkilidir.
Bir İçecekten Daha Fazlası!
Kahve, sadece bir içecek değildir! Petrolden sonra dünya borsasında arz ve talep dengesine göre piyasaları etkileyecek öneme sahip olan hammadde fiyatı, üretimin azalmasına bağlı olarak artarken, üretim fazlalığı olması halinde değer kaybeder.
Fiyatların alıcı ve satıcı tarafından şekillendiği piyasada, üretim hacmindeki değişikliğe ek olarak;
Kahve fiyatını belirleyen yer BORSADIR.
Türkiye’de Kahve Fiyatına Etki Eden Faktörler
Yukarıda sayılan tüm unsurlardan etkilenen kahve fiyatları, ülkemizde farklı dinamiklerden de beslenir. İthalatı Amerikan Dolarıyla yapılan kahve, döviz kurlarındaki hareketlilikten nasibini alır.
Avrupa, Amerika ve Japonya ile karşılaştırıldığında halen kişi başı kahve tüketiminin çok düşük olması kahve dükkânlarında yaşanan hareketliliğin beklenen seviyeye çıkamamasına neden olmaktadır. Dolar/TL kuruna bağlı olarak belirlenen perakende satış fiyatları kahve tüketiminin istenen seviyeye gelmesi önündeki en büyük engel olarak düşünülebilir.
Aylar öncesinde öğütülmüş, haftalarca pakette beklemiş kahveleri satın alan tüketiciler mağdur olmamak için tercihlerini kalitesinden ve tazeliğinden emin oldukları markalardan yana kullanmalıdır. Başta öğütçü olmak üzere demleme ekipmanları yardımıyla her sefer damak tadına uygun, çok lezzetli, yoğun aromalı ve keyifli kahveler hazırlanabilir.
Kaynak: https://www.ventrepublic.com/cekirdek-kahve-fiyatini-etkileyen-faktorler/
İlgili Haberler
Çin’de yılda dört bine yakın irili ufaklı fuar düzenleniyor ve Türk firmaları da bunların önemli bir kısmına katılıyor. Bu noktada akıllara “Çin’de web sitesi olmayan Türk firmaları ürünlerini en kısa ve en etkili şekilde nasıl tanıtabilir?” sorusu geliyor. İşte yanıtlar! Pazar günü Şanghay’da sona eren 7. Çin Uluslararası İthalat Fuarı’na (CIIE) Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) […]
Gioachino Rossini’nin “II. Mehmet” Operası, İstanbul Devlet Opera ve Balesi tarafından sahnelenecek. Rossini’nin en yenilikçi ve iddialı operası olarak değerlendirilen ve zengin bir orkestrasyona sahip olan eser, 28 Kasım, 30 Kasım, 21 Aralık ve 25 Aralık tarihlerinde İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nde seyirciyle buluşacak. Bu muhteşem epik gösterinin biletleri Türkiye’nin etkinlik biletleme platformu Biletinial’da satışa çıktı. […]
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Dairesi Başkanlığı’nın (İBB Kültür) dördüncüsünü düzenlediği Çocuk Hakları Festivali, bu yıl ilk kez uluslararası olarak gerçekleştirilecek! 4.Uluslararası Çocuk Hakları Festivali, 12-20 Kasım tarihleri arasında Artİstanbul Feshane, Bulgur Palas, Arnavutköy Yaşam Merkezi, Çubuklu Silolar, Çengelköy Çocuk Sanat Merkezi, Çekmeköy Çocuk Sanat Merkezi ve Fatih Ali Emiri Efendi Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek etkinliklerde […]
İstanbul’un siluetine modern bir dokunuş katan Çamlıca Kulesi, İstanbul Gazete ve Haberciler Federasyonu’nun organizasyonuyla gazetecilere unutulmaz bir İstanbul deneyimi sundu. Ali Rıza Yıldız’ın başkanlığında gerçekleşen bu anlamlı ziyaret, İstanbul’un her köşesini kuşbakışı izleme fırsatı sunarken, kulenin Cumhuriyet Bayramı’na özel hazırladığı kampanya da basın aracılığıyla İstanbullulara duyuruldu. Ziyarette basın emekçileri, İstanbul’a 360 derecelik panoramik bir bakış […]