Devlet Sanatçısı, Macide Tanır Vefat Etti!

Türk Tiyatrosu anlatılacaksa onun adı geçmeden, onu tanımadan hiçbir şey söylenemez.

Sanat yaşamı boyunca sayısı 50’yi aşan dünya tiyatro edebiyatının seçkin eserlerinin başrollerini oynadı.

Büyük bir usta bu gün hayatını kaybetti.

Macide Tanır aldığı onlarca ödülle Türk Tiyatrosunun usta oyuncularındandı… Seksendokuz yaşında solunum yetmezliğinden vefat eden sanatçı:

Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro ve Opera Bölümünü’nden sınıf atlayarak 3 yılda mezun olmuş.

Yüksek lisans sonrası 1943 yılında Devlet Tiyatroları’na katılmış.

1985 yılına kadar sahnelerde kalmış.

Sanat yaşamı boyunca sayısı elliyi aşan Dünya tiyatro edebiyatının seçkin eserlerinin başrollerini oynamış.
Aldığı pek çok ödülün yanısıra 1991 yılında Devlet Sanatçısı unvanı almış… Sanatçının “Tiyatronun Cadısı” isimli bir anı kitabı vardır.

Onun hayatını hızla geçmemek gerekir.

Onun hayatında altı altın kalemle yazılacak başarılar ve azim var…

Erenköy kız lisesini birincilikle bitirdiğinde babası:

“Bu memleketin mektepli sanatçıya ihtiyacı var, olabiliyorsanız olunuz” demiş.

Macide Tanır, Galatasaray Lisesinde yapılan sınava girmiş konservetuvara kabul edilmiş. Ankara’da konservetuvarı sınıf atlayarak bitirmiş ve 1943 yılında sahne almış.

Başarılarla dolu sanat hayatında hiç unutulmayan oyunlarından biri Ağaçlar Ayakta Ölür olur. Seyircinin yoğun ilgisine birbirinden önemli isimlerin olumlu eleştirileri eklenir ve yılın sanatçısı ödülünü alır. Bu da daha pek çoklarını alacağı ödüllerden sadece bir tanesidir.

Oyunlarıyla Anadolu’yu dolaşıp seyirciyle buluşurken gidemediği, göremediği seyirciye de radyo sayesinde ulaşmıştır. Radyo tiyatrosu, arkası yarınlar, seslendirmeler sayesinde sesi de ismi kadar bilinir olmuştur.

1985 yılında istemeye – istemeye emekli olmak zorunda bırakılmıştır. ”Bana artık tiyatro yapma diyorlar, bana artık nefes alma diyorlar”diyerek sessiz ve derin tepkisini ortaya koymuştur.

Tiyatrodan sonra Yer Demir Gök Bakır, Yengeç Sepeti, Cumhuriyet gibi sinema filmleri ve Baharın Bittiği Yer, Şehnaz Tango gibi televizyon çalışmalarıyla devam eder hayatına.

Titizliği ve tecrübesi kendisini burada da gösterir. Çoğu zaman dudak bükülen televizyon dizilerinde doğru ekip, iyi bir senaryo olduğunda hele bir de Macide Tanır gibi bir oyuncu olduğunda ortaya nasıl bir işçıktığını herkes görür. Bu işin bir  faydası da tiyatro günlerine yetişememiş gençlerle Macide Tanır’ın oyunculuğunu tanıştırmasıdır.

Devlet Tiyatrosu kapılarını Macide Tanır’a kapatmıştır ama yeni kurulan Tiyatro Kare ve Nedim Saban ikna etmiştir yeniden sahneye çıkmak için. Ankara’dan İstanbul’a geliş, uzun bir aradan sonra tekrar sahneye çıkacak olma Macide Tanır’ı heyecanlandırdığı kadar seyirci ve basının da ilgisiyle karşılaşmıştır. Oyun ilk günden büyük ilgi görmüş, özlem dolu seyirci her oyunda salonu doldurmuştur. İki yıl boyunca sahnelenen bu oyundan sonra Macide Tanır bir daha sahneye çıkmamıştır.

Türk Tiyatrosu anlatılacaksa onun adı geçmeden, onu tanımadan hiçbir şey söylenemez. (alıntı)

Macide Tanır için, 8 Şubat Cuma günü Teşvikiye Camisi’nde ikindi vakti cenaze töreni düzenleneceği belirtildi.

Sanatçıya Allah’tan Rahmet diliyoruz…

Nazan Şara Şatana

1961–62 Basının tiyatro sanatçıları arasında yaptığı anket – Yılın Sanatçısı (Ağaçlar Ayakta Ölür)

1964–65 Basın-İş Sendikası – Yılın Sanatçısı (Dünyanın Düzeni)

1968–69 Sanatsevenler Kurumu En İyi Oyuncu (Kıl Payı)

1973–74 Sanatsevenler Kurumu – En İyi Oyuncu (Yanlışlık)

Sanat Kurumu – En İyi Oyuncu (Gölge Ustası)

1988 Kültür Bakanlığı – Jüri Özel Ödülü

1988 Şehir Tiyatroları – Yılın Sanatçısı

1988 Hürriyet Gazetesi – Yılın Sanatçısı

1989 Kadınlar Birliği -En Başarılı Sanatçı

1990 Mersin Kültür ve Sanat Şenliği Onur Ödülü

1990 Sanat Kurumu – Yılın Sanatçısı

1991 Devlet Sanatçısı

1992–93 Avni Dilligil Onur Ödülü – Müziksiz Evin Konukları

1992–93 İtalyan Kültür Bakanlığı – Adelaide Ristari Ödülü

1993 Ses-Der Ödülü

1993–94 İstanbul Milletlerarası Lions Kulübü Ödülü

1996 Yarım Asır Sahnede – Altın İğne

1996 Lions Yönetim Çevresi Ödülü

1996–97 ÇASOD Ödülü

1997 1. Afife Tiyatro Ödülleri – Nisa Serezli Aşkıner Özel Ödülü

1998 Kadınlar Birliği Şişli Şubesi Cumhuriyetin 75. Yılı Ödülü

1998 Mimoza Dergisi – 75 Yılda 75 Kadına Ödül

Rol aldığı bazı oyunlar

Dünyanın Düzeni

Öteye Doğru

Keçiler Adası

Nora

Hortlaklar

Kılpayı

Kanlı Düğün

Ağaçlar Ayakta Ölür

Altın Göl

Gölge Ustası

Günden Geceye

Ecinniler

Faust

Kibarlık Budalası

Dirlik Düzenlik : Oktay Rifat – Ankara Devlet Tiyatrosu – 1974

Yanlışlık : Albert Camus – Ankara Devlet Tiyatrosu – 1973

Becket Yahut Tanrılarının Şerefi : Jean Anouilh – Ankara Devlet Tiyatrosu – 1971

Müziksiz Evin Konukları (1992/1994) Tiyatrokare

Filmografisi

1987 Yer Demir Gök Bakır

1989 Baharın Bittiği Yer

1994 Cadı Ağacı

1994 Yengeç Sepeti

1996 Şehnaz Tango (TV Dizisi)

1996 Kurtuluş

1998 Cumhuriyet

Rol aldığı radyo oyunları

1966 Brahms’ı Sever misiniz? (Arkası Yarın serisinde, Francoise Sagan’ın romanından uyarlama)(vikipedi)