Krtipto Paraların Hukuki Durumu ve Ödeme Yöntemi Olarak Kullanılması

Ödeme işlemleri için kripto paraların kullanılmasına ilişkin bu durumun önünü açan düzenleme, 16.04.2021’de yayınlanan kripto varlıkların kullanılmasına dair yönetmelik olmuştur. Bu yönetmelik ile birlikte son zamanlarda yatırım piyasasının ve gündelik hayatımızın en çok ilgi çeken konulardan bri kripto varlıkla ilgili resmi düzenleme olması nedeniyle ayrı bir önemi bulunmaktadır. Aslında bu durum yalnızca ülkemizi ilgilendiren değil, dünya çapında bir değişime ülkemizin ayak uydurması şeklinde değerlendirmek mümkündür. Bu bakımdan blockchain teknolojisiyle yalnızca dijital ortamda oluşturulan ve herhangi bir devlete ya da kuruma bağlı bulunmayan ve kendine has bir varlık türüdür. Bu nedenle uluslararası para birimi şeklinde değerlendirmek mümkündür.

Kripto paraların hukuki durumuna ilişkin yapılacak değerlendirmelerden biri de eşya, menkul kıymet, elektronik para gibi kavramlara dahil edilmemektedir. Bu bakımdan yeni varlık türü olarak değerlendirilmesi ve bu varlık türünün hukuki niteliğinin yabancı ülkelerde tartışma konusu olmuştur. Bu bağlamda Borçlar Hukuku, Eşya Hukuku, Ticaret Hukuku gibi alanı doğrudan etkilemesi bakımdan önem arz eder. Bu konu bakımından ortak karara varılmış bir görüş olmamasına karşın genel kanıya göre, varlıkların kendisine özgü gayri maddi mal olduğuna ilişkindir. Kripto paralar, herhangi bir devlet tarafından basılmaması yönüyle paradan farklıdır. Çünkü herhangi bir ülkeye bağlı değildir. Kripto paraları elektronik paralardan da ayrılmaktadır. BDDK tarafından yapılan açıklama uyarınca, herhangi bir resmi veya özel kuruluşça ihraç edilmeyen ve karşılığı için güvence verilmeyen ve kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmediği için denetimi mümkün değildir.

Yalnızca dijital ortamda varlığının olması ve elle tutulur fiziki varlığının olmaması da kripto paraları eşya tanımlaması yapılmasını engeller. Bunun yanı sıra kripto paralar hakkında taşınır eşya hükümlerinin kıyasen uygulanması söz konusu olabilir. Yeni bir konu olması ve henüz mutabık kalınmayan tanımlamaların olması nedeniyle konuya ilişkin farklı görüşler bulunmaktadır. Söz konusu belirsizliğin azaltılmasına ilişkin çıkarılan yönetmelik uyarınca kripto varlık dağıtık defter teknolojisi ya da benzer teknoloji kullanılarak sanal şekilde oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımın yapıldığı, fakat itibari para, elektronik para, ödeme aracı ya da diğer sermaye piyasası aracı şeklinde nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder.

İLGİLİ HABER Dünyada Dijital Kaos !..

Hazırlanan yönetmelik uyarınca, kripto varlıklar ödemelerde doğrudan ya da dolaylı şekilde kullanılamaz. Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan ya da dolaylı biçimde kullanılmasına hizmet sunulmaz. Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulması ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan ya da dolaylı şekilde kullanılacağı şekilde iş modelleri geliştiremez. Bunun yanı sıra ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara yönelik alım satım, transfer, saklama ya da ihraç hizmeti sunan platformlara ya da bu platformlardan yapılan fon aktarımlarına aracılık etmesi mümkün değildir. Ancak belirtmek gerekir ki bu yönetmelik kripto varlık alım-satımının yasaklanmasına ilişkin bir durum söz konusu değildir. Kişilerin önceden yapmış olduğu işlemleri yeniden gerçekleştirmeleri mümkündür.

Kripto varlıklara yönelik yapılan düzenlemeler ticaret yaşamının yeni gereklerini karşılamakta yetersiz kalabilir. Özellikle de ticaret hayatının giderek hızlanması ve bu değişime ayak uydurmak için gereklidir. Kripto varlıkların hukuk düzenine entegre edilmesi ve bunun yanı sıra regülasyon çalışmalarıyla yasa dışı faaliyetlerinin önlendiği düzen gereklidir.

M. Alparslan BUDAK

KİŞİSEL BİLGİLER Ad/Soyad: M. Alparslan BUDAK Telefon Numarası: +90 (532) 267 68 39 E-Mail: muhammed@defihukuk.com LİSANS-YÜKSEK LİSANS-DOKTORA  Kadir Has Üniversitesi – Hukuk Fakültesi/İngilizce %100 Burslu [2013-2018] (Tez–Ulus Devletin Liberalleşmesi, Danışman Prof. Dr. Mehmet Akad)  Anadolu Üniversitesi- Uluslararası İlişkiler [2016-2020]  Yüksek Lisans Medipol Üniversitesi–Özel Hukuk [2018-2021] (Tez–Sebepsiz Zenginleşmede İade Borcu ve Türleri, Danışman Dr. Doruk Utku)  Doktora- Medipol Üniversitesi-Özel Hukuk [2021-...] LİSE EĞİTİMİ  Profesör Doktor Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi (Ortalama: 88,35)  IB Diploma DİLLER  Türkçe (Anadil)  İngilizce (İleri)  Almanca (Orta Düzey) İŞ TECRÜBESİ  Dilektaşı Şifalı Doğal Taşlar’da Satış Sorumlusu (5 yıl boyunca yazın 2010 - 2015)  Bağatur Hukuk Bürosu: Yaz Stajı (Haziran 2016 – Ekim 2016)  Sezer Utkaner Hukuk Bürosu: Yasal Staj (Haziran 2018 – Eylül 2018)  UHB Uluslararası Hukuk Bürosu: Yasal Staj (Eylül 2018 - Ekim 2019)  Def-i Hukuk & Danışmanlık (2019-...) YAZIM TECRÜBESİ  KVKK’ya Aykırı Davranılmasında Hukuki Sorumluluk, Adalet, Y., Ankara, 2021.  Sebepsiz Zenginleşmede İade Borcu, Seçkin Yayınları, İstanbul, 2021.  Haksız Fiilde Zararın Tazmini, Filiz Kitapevi, İstanbul, 2021.  Beklenen Bir Gün, Gece Kitapevi, Ankara, 2021.  Mevsimsiz Sohbet, Kaldırım Yayınları, İstanbul, 2015.  Yazılmaya Devam Eden: Zaman Soyulması, 2017- ...  I Doser ve Suç Olabilirliği – İstanbul Barosu Dergisi - Mart-Nisan 2019/2.  İş Hukukunda Arabuluculuk – İstanbul Barosu Dergisi - Temmuz 2020.  Hukuki Yazı: Tarihi Eser Kaçakçılığında Eserlerin Ülkelerine İade Edilirken Söz Konusu Olan Hukuki Süreç (Panorama Khas, 2016).  Editörlük: İç, Çağatay Dörtyıldız, Cinius, İstanbul, 2016.

See Full Bio