Sanatın işlevlerini biliyor muyuz?

SANATIN İLETİŞİMSEL İŞLEVİ:
Sanat dilin iletişimdeki sınırlı olanaklarını aşar. Dil ancak insan toplumlarında o dili anlayan bireylere kendi aralarında sınırlı bir iletişimin oluşmasını sağlar. Bunun aksine sanat belli bir kitle gözetmeksizin kendine özgü evrensel diliyle bütün sanat tüketicisi bireylerin anlayabileceği etkin bir dil olmuştur. Ayrıca dil denildiği zaman aklımıza; kendisine kodlanan bildirimi insanlara iletir. Denilen bir şey çıkar ama sanat kendisine kodlanan manevi kapsam yoluyla insanlığı harekete geçirir. Sanatsal bir imgenin coşkusal kapsamı, kendi biçiminden dışarıya dağıtarak sanattan anlayan, sanat dili gelişmiş insanların ruhuna işler. Onun için sanat dilinin etkisi iletişim dilinden çok daha etkilidir. Bunun içindir ki orta çağda ve Rönesans’ta, kilise insanlara dini yaymak için sanat dilini kullanmışlardır ve bunda da çok başarılı olmuşlardır.

SANATIN EĞİTSEL İŞLEVİ:
İnsanları en çok etkileyen şeyler yazınsal türler değil görsel materyallerdir. Görsel materyal dediğimiz zaman ise aklımıza ilk gelen şey sanat yapıtlarıdır. Biz sanat yapıtıyla insanları sıkmadan, yani bir bakıma onlara çaktırmadan dönemimizde ve dünyada gelişen tüm olaylar hakkında bilgi verebiliriz. Sanat bizim doğrudan doğruya dünyayla olan estetik, etnik, siyasi değer ilintimizi yönlendirir. Bir resme bakan bir sergiyi gezen kimse, dünyaya sanatçı gözüyle bakmaya, sanatçının yaşama olan tavrı neyse o tavrı takınmaya başlar. Sanatın eğitsel işlevi insanların yaşantıları ve işi üstüne kuruludur; yani sanatın eğitsel gücü kişinin kendi yaşamı ile bir olay bir oluntu, bir etkileşim sırasında bir ilişki kurulmasına dayanır. Burada sanatın eğitsel işlevinden bahsederken anlatmak istediğimiz şeyler ahlak yada siyaset değildir. Biz sanatta insana iyi-doğru yada şunu yapın, şunu yapmayın diyemeyiz. Çünkü sanat insanın somut yaşamı içinde duyup yaşayacağı şeyleri duyup yaşamasını sağlar. Bir başka bakımdan da sanattaki yaşam deneyimi, somut yaşam deneyiminin yardımına koşar. Sanatçı toplumsal düşüncenin bir taşıyıcısı olduğu için sanat toplumsal eğitiminde bir parçası olmaktadır.

KÜLTÜREL İŞLEVİ:
İster izleyici olarak ister sanatçı olarak kişinin sanatsal potansiyeli çeşitli yollardan gelişebilir. Çeşitli sanatların tarihi ve kuramı alanında bilgi yoluyla, kişinin kendisini sanatsal olarak yetiştirmesi ve sanatsal olarak yetişme kültürel bir amaca hizmet eder. Sanatsal olarak yetişme, başka kültürlerin sanatlarını inceleyerek onların yaşayışları hakkında bilgi edinebiliriz. Müzelere galerilere giderek hem bugünkü kültürlerini yaşayışlarını hemde geçmişteki kültür yaşantılarından bilgiler edinebiliriz.

İLGİLİ HABER RUS EDEBİYATI

HAZ VERME İŞLEVİ:
Sanatın beklide en etkili işlevi haz verme işlevidir. Çünkü sanat izleyicisinin sanattan beklediği en önemli beklentisi o sanat yapıtından haz alma isteğidir. Sanatın bu gücü insanları sanata çeken bir mıknatıs görevi yapar. Sanat bize haz verir. Çünkü bir sanat yapıtının biçimi ancak o biçimde anlatımını bulabilirdi. İçeriğin özelliğini karşılayan yüksek dereceden bir iç düzen, yetkin bir iç örgütlülük gösterir.