Yasal Mirasçılık Nedir?

Mirasta mal paylaşımı esnasında tereke üzerinde hak sahibi olan kişiler; yasal mirasçı ve atanmış mirasçı olmak üzere grupta incelenir. Yasal mirasçılık, murisin iradesi dışında ve murisin vefatı üzerine direkt yasadan doğan mirasçılık statüsünü ifade eder. Yasal mirasçılık, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda m.495 – 501 arasında düzenleme altına alınmıştır. Murisin hür iradesiyle mirasın bir kısmı ya da tamamı üzerinde bir başkasını hak sahibi olarak belirlemesiyle mirasa hak kazanan kişiye “atanmış mirasçı” denir.

Miras hukukundan kaynaklanan hukuki iş, işlem, uyuşmazlık ve davalar, miras hukukunun kapsamlı ve bir hukuk disiplini olması ve ilgili mevzuatın oldukça hacimli olması nedeniyle hukuki bilgi, birikim ve müktesebat gerektirir. Aksi takdirde, yapılacak herhangi bir hatalı veya ihmali işlem, telafisi güç hukuki ve maddi kayıpları beraberinde getirebilir. Bu nedenle, miras hukukuna ilişkin hukuki işlerde deneyimli bir İstanbul miras avukatı yardımına başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır.

Mirasta Mal Paylaşımı ve Zümre (Derece) Sistemi

Miras hukuku ve Türk Medeni Kanunu düzenlemelerinde kan hısımlarının yasal mirasçı olmasının temel sebebi, miras hukukuna hakim sistemin derece (zümre) sistemi olmasıdır. 4721 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uyarınca, mirasbırakanın vefatı ile mirasta mal paylaşımı yapılırken üç dereceli sistem esas alınır. Dolayısıyla, bir kişinin mirasta mal paylaşımı esnasında yasal mirasçı sıfatı ile hak sahibi olabilmesi için üç dereceli zümre sisteminin herhangi bir derecesinde yer alması şarttır.

• Yasal mirasçıların tespiti amacıyla düzenlenmiş zümre sisteminin başlıca özelliklerini sıralamak gerekirse;
• Bir önceki zümrede (derece) mirasçı mevcutsa; bu mirasçı, bir sonraki derecenin (zümre) mirasçı olmasına mani olur. Söz gelimi, 1. derecede yasal mirasçılık hakkını haiz olan altsoy mevcutsa, 2. derecede yasal mirasçılık hakkını haiz olan murisin anne – babası miras hakkına sahip olamayacaktır.
• Derece sistemi içinde ön sırada bulunan bir mirasçı, bir alt sırada bulunan mirasçının mirasçılığına engel teşkil eder.
• Zümre başları ve kök başları yaşıyor ise, bunların altsoyları miras hakkına sahip olamaz.