Karadeniz Ereğli, Adını Herkül’den Almış!

Karadeniz Ereğli, sadece tarihi M.ö. 2500 yıllarına uzanan çok eski bir kent değildir; Ereğli, aynı zamanda, Anadolu uygarlıklarının, binlerce yıla yayılan bir kesişme noktasıdadır da. O kadar ki, Yunan mitolojisinin en çarpıcı olaylarının yaşandığı kentler arasında Ereğli’de vardır.

Yunan mitolojisine göre, Cehennemağzı Ereğli’dedir.

Yunan mitolojisinin en çarpıcı öykülerinden olan Herkül’ün (Herakles) Cehennemin kapısını bekleyen üç başlı canavar köpek Kerberos’u yakalaması öyküsü de Ereğli’de geçmektedir.

Hemeros, ünlü eseri İlayada’da, Ereğli’yi de içine alan Zonguldak kıyılarının ünlü Troya (Truva) savaşlarına (M.ö. 1200) katılan gönüllü Anadolu askerlerine de yurt olduğunu anlatır.

Mitolojiye olan ilgim, yazılarımdan çıktığım Tv programlarından bellidir. Defalarca yazmışımdır. Bu konuda iki de kitabım var. Seri olarak yayımlandı. Devam edecek. Ben diğer kitaplardan fırsat bulup; Yunan Mitoloji setimi tamamlamaya boşluk bulursam tabi…

Yunan mitolojisindeki ilk kitabım:

“Zeus’un Aşkları”

İkinci kitabım:

“Herakles’ kadınları”

Herakles – yani yarı Tanrı, Zeus’un oğlu Herkül’dür.

Bu kitabı yazarken, Herakles’in on üç cezasını da yazmıştım. Çarpıştığı canavarları ve neler yaptığını.

Herkül’ün çarpıştığı canavarlardan biri:

Cehennem kapısındaki, üç başlı canavardı. Bunun Karadeniz Ereğli’sinde olduğunu biliyordum. Bugüne kadar yazmaya fırsat bulamamıştım.

Her zaman diyorum ya, Yunan mitolojisi ile Anadolu mitolojisi birbirine girmiş durumda. Ne kadar ortak anlatılarımız var.

Mitolojiler güzeldir, ben onlar için, onlar uzun masallardır diyorum. Öylede olsa anlatmakta, okumakta, görmekte keyifli oluyor.

Tarihi kalıntıları gezmek, araştırmak benim en büyük hobim…

Bu mitolojik açıklamadan binlerce yıl sonra, 1829’da yanan taşların ya da maden kömürünün Ereğli’de bulunması cehennem çağrışımı açısından ilginçtir!

Heracles’in ölüler ülkesi’ne indiği zaman karşısına çıkan Kerberos ise ölüler ülkesi’nin bekçisidir.

Yaşayanların içeri girmesini engeller, ölü ruhların da dışarı çıkmasına izin vermez.

Herkül, Kerberos’u yeryüzüne çıkardığında salyasının toprağa düştüğü yerlerde zehirli bir bitki olan Akonit (haşhaş) yetişmeye başladığı söylenir.

Kimileri bu otu Kaplanboğan olarak isimlendirir.

Ancak Olimpos tanrıları Athena ve Hermeias, Hades’ten çaldıkları görünmezlik maskını Herakles’e vererek ölüler ülkesi’ne görünmeden girmesini sağlarlar. (Acheron vadisinde yapılan kaçak kazılar sonucunda insan yüzüne oturan mermer bir mask bulunduğu anlatılır. Bu maskın 1980’li yıllara kadar Karadeniz Ereğli’de yaşlı bir vatandaşın evinde bulunduğu anlatılır.)

Olimpos tanrıları dünyayı bölüştüğünde Homeros, İlyada’da şu satırlara yer verir.

Posedion konuşur;

“Dünya üçe bölündü, üçümüz de aldık payımızı, kura çekildi, köpüklü deniz düştü bana… Sisli karanlıklar ülkesi düştü Hades’in payına..”

Hades, ölüler ülkesi’nin tanrısıdır.

İsmi görünmez anlamına gelir.

Hades, ülkesinden hiçbir zaman dışarı çıkmaz ve diğer tanrılar gibi eğlencelere katılmaz.

Yalnız yılda bir sağlığını kontrol ettirmek için Olimpos dağına Paian tanrıya gider…

Argonautlar seferine katılan yarı tanrı Heracles, Acheron’a geldiğinde; Theseus’u kurtarmak için ölüler ülkesi’ne girer ve arkadaşını kurtararak Kerberosu da yeryüzüne çıkarır.

Homeros’tan yaklaşık yüz yıl sonra dünyaya gelen (Mö.8.yy) antikçağın ilk şairi Hesiodos ise Kerberos’u;

“Ekidna azgın bir canavar daha doğurmuş, Adı dile alınmaz Kerberos’u Hades’in o tunç sesli, elli başlı O aman vermez yırtıcı köpeğini” diye anlatır.(alıntı)

Karadeniz Ereğli, Zonguldak il sınırları içinde bulunan bir ilçedir.

Türkiye’nin kuzeyinde, Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer almaktadır.

Yüzölçümü 782 km²dir. İlçeye bağlı 5 belde

Gülüç, Kandilli

Armutçuk,

Gökçeler

Neyren,

Çaylıoğlu

Güneşli ve Ormanlı) ve 91 köy vardır.(alıntı)

Nazan Şara Şatan

a