Zeytin Dalı Harekatı’nda Mehmetçiğin havadaki gözü olan İnsansız Hava Araçları (İHA), ordumuzun elde ettiği başarıda  büyük rol oynuyor. Peki bir zamanlar, İHA’ların yaptığı düşman gözetleme ve hedef belirleme işini uçurtmaların yaptığını biliyor muydunuz?

Türk Silahlı Kuvvetlerinin Afrin’deki terör hedeflerine yönelik Zeytin Dalı Harekatı kapsamında insansız hava araçları sürekli gökyüzünden hedefleri tarıyor. Belirlenen hedefler kara birliklerine bildiriliyor. Uçaklardan ya da karadan yapılan atışlarla terör örgütüne ait hedefler imha ediliyor. Yani insansız hava araçları, harekatın başarısında büyük rol oynuyor.

Henüz bırakın İHA’ları ve askeri dronları, gelişmiş keşif uçaklarının bile olmadığı dönemlerde, İHA’ların şimdi üstlendiği görevi uçurtmaların yaptığı biliniyor. Uçurtmanın ilk kez ortaya çıktığı bilinen MÖ 3000’li yıllardan  günümüze kadar olan süreçte yaşanan pek çok savaşta, bunun örneklerine rastlamak mümkün.

1890’ların sonunda Güney Afrika’daki Boer Savaşı’nda büyük uçurtmalar, savaş meydanı üzerinden düşmanları gözetlemek amacıyla İngiliz askerlerini taşımak üzere kullanılmıştı. Bunun için devasa uçurtmalara takılan sepetlere hafif kilolu askerler bindirilir ve uçurtma havalandırılırdı. Sepetteki askerler dürbünlerle düşman cephesinde neler olduğunu görmeye çalışırdı.

1898 İspanyol- Amerikan savaşı sırasında Onbaşı William Eddy, uçurtmaları kullanarak İspanyol ordusunun havadan yüzlerce fotoğrafını çekti . Onun çektiği bu fotoğraflar, Amerikan ordusuna düşmanın yeri ve gücü konusunda önemli bilgiler sağlamıştır.

Yine I. ve II. Dünya Savaşı ile Vietnam Savaşı sonlarına doğru uçurtmalar gözetleme ve haberleşme amaçlı kullanılmıştır. Hatta, İngiliz, Fransız, İtalyan ve Rus ordularının hepsinin düşman gözlemleri ve sinyalleri için uçurtma birimleri vardı. Almanlar, I. Dünya Savaşı sırasında düşman denizaltılarının havadan tespiti için uçurtmalardan yararlanmıştır.

Sadece gözetlemede kullanılmadı

Uçurtmalar savaşlarda sadece hedef belirlemede kullanılmamıştır. Bunun dışında savaşların kaderini değiştiren pek çok önemli hamlede uçurtmaların rolü vardır.

Milattan önce 500 yılında Çin hükümdarı uçurtmayı askerlerine sinyal göndermek için kullanıyordu. Askerler sarayın üzerinde uçurtmayı görene dek çiftliklerde çalışıyorlardı. Bu askerlerin saraya koşarak ufukta, yaklaşan düşmanlara karşı savunmaya geçmesini sağlayan bir sinyaldi.

1860’larda Amerika iç savaşı sırasında, uçurtmalar müttefiklerin üzerine el ilanları atmak için kullanıldı. Bu el ilanları onları vazgeçirmeye zorlamakla beraber, teslim olmaları halinde affedileeceklerine dair sözler içeriyordu.

1. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık donanması uçurtmaları hedeflerin üzerinden çok alçak uçuşlar yapmasının önüne geçmek için kullanılmıştır. Denizdeki kayıp pilotlar ise Gibson-Girl kutu uçurtmalarını konumlarını gösterebilme amacıyla kullanarak kurtulma şanslarını arttırıyorlardı.

Uçurtmalar ayrıca hedef pratiği ve denizde uçak teşhisi için kullanılıyordu. Baraj uçurtmaları ise II. Dünya Savaşı sırasında Londra ile birlikte Birleşik Krallık’ın Pasifik kıyılarının da korunması amacıyla kullanılmıştır. Yine . I. ve II. Dünya Savaşı sırasında uçurtma, düşman hava araçlarını etkisiz hale getirme görevini üstlenmişti.

Türkiye’nin bir uçurtma müzesi var

Uçurtma kültürünü yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak için çalışan İstanbul Uçurtmacılar Derneği bünyesinde kurulan ve 13 yıldır faaliyet gösteren Üsküdar Belediyesi Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi, Türk ve dünya uçurtma kültürünü uçurtma severlere görsel, işitsel ve dokunsal yöntemlerle tanıtıyor.

İstanbul Üsküdar’daki geniş ve ferah binasının müze bölümünde 33 ülkeden toplam 2 bin 700 uçurtma ve uçurtmayla ilgili malzemeden oluşan koleksiyonuyla ziyaretçilerine hizmet veren Üsküdar Belediyesi Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi, interaktif bir şekilde ve tiyatral bir anlatım tarzıyla konuklarını uçurtmalar ve uçurtma kültürü konusunda bilgilendiriyor ve onlara unutulmaz anlar yaşatıyor.

Müze kapsamındaki Uçurtma Okulu ise uçurtma yapımını öğrenmek ve/veya kendi uçurtmasını yapmak isteyenlere, konusunun uzmanı uçurtma eğitmenleri gözetiminde bu imkanı sunuyor. Ziyaretçiler, sadece malzeme ücreti ödeyerek, keyifli ve elit bir ortamda kendi uçurtmalarını yapmanın mutluluğunu yaşıyor.

Pazar hariç haftanın tüm günlerinde, mesai saatlerinde açık olan Üsküdar Belediyesi Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi’ni her yaştan uçurtmasever ziyaret edebiliyor. Birbirinden ilginç, renkli ve görkemli uçurtmaların sergilendiği müzeyi ziyaret etmek ücretsiz. Ziyaretçiler Uçurtma Okulu’ndan da sadece yapacakları uçurtmaların malzeme bedeli olan 18 TL karşılığında yararlanabiliyor.