TÜKODER’den İBB’ye İstanbulkart tepkisi

YAŞI NE OLURSA OLSUN ÖĞRENCİLERİN KAZANILMIŞ HAKKI YOK EDİLEMEZ  

İstanbul Büyük Şehir Belediyesi (İBB) Meclisi, 11 Temmuz 2024 tarihli toplantısında, İstanbulkart öğrenci indirimine yaş sınırı getirilmiş, 30 yaşından gün almış öğrenciler için indirim oranı %50’den %10’a düşürülmesi ile ilgili TÜKODER-Tüketiciyi Koruma Derneği Merkez Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklama da;

“İstanbul Büyük Şehir Belediyesi (İBB) Meclisi, 11 Temmuz 2024 tarihli toplantısında, İstanbulkart öğrenci indirimine yaş sınırı getirilmiş, 30 yaşından gün almış öğrenciler için indirim oranı %50’den %10’a düşürülmüştür.

İLGİLİ HABER ‘Kare Kare İstanbul’ sergisi Maltepe’de açıldı

#image_title

Lisans eğitimi zorunlu temel eğitimden farklı olarak; belirli bir yaşa bağlı, sistematik olarak düzenlenemez. Lisans, yüksek lisans ya da devamı eğitimler, meslek edindirme kursu değildir. Tüm yurttaşlar, yaşa bağlı olmaksızın, ilgi ve becerilerine göre, istediği zaman bu eğitimleri alabilir.

Ulaşımda ve diğer kültürel faaliyetlerdeki öğrenci indirimi ile amaçlanan yarar salt ekonomik bir destek değil, aynı zamanda entelektüel anlamda bir lisans ya da yüksek lisans öğrencisinin şehre katılma, şehirlileşme sürecini de teşvik etmektir. Gezmek, okumak, tanımak, bilmek, araştırmak; zorunlu eğitim sonrası öğrenciliğin ‘zaruri’ içeriklerindendir. Üniversitede derslik kadar, bahçesi ve kantini ve hatta şehri de eğitime dahildir.

Belediye meclisi tarafından alınan bu karar ile öğrencinin yaşına göre ayrım yapılması hukuken de kabul göremez. Bir çok uluslararası ve ulusal metinde kendine yer bulmuş, evrensel bir ilke olan ve Anayasamızın 10. maddesinde düzenlenmiş olan yasama, yürütme ve yargı organları olmak üzere devletin tümüne hakim olan ilkelerin başında gelen eşitlik ilkesine aykırıdır.  Anayasamızın 10. maddesine göre; “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.

Diğer taraftan öğrenci tanımında da genel anlamda bir yaş sınırı yoktur. “30 yaşına kadar öğrenci olabilirsin ama 30 yaşından sonra bir eğitim kurumunda öğrenci isen indirimden yararlanamazsın” tanımlaması ayrımcılıktır. Bir öğrencinin yaşının diğerine göre daha genç ya da ileri olması ayrımcılık konusu yapılamaz. Tüketicileri eğitimden uzaklaştırmaya yöneliktir. Vatandaşlarımız 30 yaşın üzerinde de eğitimlerine devam etmektedir. Vatandaş sınav kazanacak, tüm harçlarını yatıracak, öğrenci kimliğini alacak ama siz belediye olarak bu kimliği, 30 yaşın üzerinde ise kabul etmeyeceksiniz, hangi yasaya veya hukuka göre?

Eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun 3. maddesinde “Herkes, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada eşittir.” hükmü yer almıştır.  Kanun kapsamında ayrıca yaş temellerine dayalı ayrımcılığın yasak olduğu vurgulanmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ayrımcılığı; objektif ve makul bir neden olmaksızın, aynı durumdaki kişilere farklı muamelede bulunmak olarak tanımlamıştır.

Ayrıca “Milli Eğitim Temel Kanunu” uyarınca eğitim ve öğrenim gören öğrenciler şehir içi toplu ulaşım hizmetinden indirimli olarak faydalanır.”  hükmünde de yaş ayrımı yer almamıştır.

İndirimli İstanbulkart’tan yararlanan öğrenciler arasında yaş temelli bir ayrıma gidilmesi yukarıda bahsi geçen mevzuat hükümlerine aykırıdır.

Bu uygulama aynı zamanda tüketicilerin evrensel hakkı olan eğitilme hakkı ihlalidir, hak gaspıdır.

Toplu taşıma hizmeti yerel yönetimler tarafından kar amaçlı değil, kamu hizmeti olarak verilir. İstanbul gibi metropol bir şehirde elbette öğrenci sayısı fazla olacaktır. Bundan şikayetçi olmak yerine tam tersi; vatandaşlarımızı okumaya teşvik edecek indirimleri yükseltmek gerekir. Toplu taşıma faaliyetindeki zararın kapatılmasının yolu indirimleri kaldırmak ya da oranını düşürmek olarak kabul edilemez.

Buradan İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanımız Sayın Ekrem İmamoğlu’na, İstanbul’da yaşayan, yaşları ne olursa olsun okuyan, eğitimleri devam eden öğrencilerimiz adına sesleniyoruz; Belediye Meclisi tarafından verilen bu kararı tekrar değerlendirin ve bu kararı uygulamadan geri çekin.

Benzer karar İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde alınmış ve uygulamaya konulmuş olup, Tükoder İzmir Şubemiz Bşk. Yrd. Av. Fatih Kurdoğlu ilgili meclis kararını yargıya taşımıştır.

İBB Meclisi’nin bu kararı geri çekilmez ise ya da uygulamaya konulması halinde, yasal süresi içerisinde Tüketiciyi Koruma Derneği – Tükoder olarak 30 yaşın üzerinde bulunan tüm öğrencilerimiz adına yukarıda bahsi geçen kanun hükümleri çerçevesinde dava konusu yapacağımızı  kamuoyuna saygıyla duyururuz.

Yaşasın Tüketicinin Örgütlü Mücadelesi!