Ülkemizde son dönemde yükselen ve cazip kariyer fırsatları sunan alanlardan biri de Adli Bilimler. Suç oranlarının artışı ve suçla mücadeledeki ihtiyaç, Adli Bilim Uzmanlarına olan talebi artırıyor. Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı, Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sevil Atasoy, üniversite tercih döneminde öğrencilere Adli Bilimler alanını ve kariyer olanaklarını anlattı. Atasoy, “Suçla mücadelede etkin bir rol oynamak ve adalet sistemine katkı sağlamak isteyenler için Adli Bilimler ve Otopsi Yardımcılığı eğitimi cazip kariyer seçenekleri sunuyor.” dedi.

Suç oranları arttığında, adli bilimlerin daha fazla suç olayını çözme, delil analizi ve suçla mücadelede kullanıldığını ifade eden Atasoy, “Suçlarla mücadelede ve suçluların tespitinde adli bilim uzmanlarının bilgi ve becerileri büyük önem taşır. Adli bilimler, suçların çözülmesine katkı sağlar. Bu bilimler sayesinde delillerin doğru bir şekilde toplanması, analiz edilmesi ve yargı süreçlerine sunulması mümkün olur. DNA analizi, parmak izi tespiti, balistik incelemeler ve dijital adli bilim teknikleri gibi yöntemler, suç olaylarını aydınlatmada ve suçluların tespitinde önemli rol oynar.” diye konuştu.

Adli Bilimler ve Otopsi Yardımcılığı alanında öğrencilere olay yeri incelemesi, parmak izi analizi, kimyasal analizler, ateşli silah incelemeleri, adli tıp gibi konularda teorik bilgi ve pratik beceriler kazandırıldığını belirten Prof. Dr. Sevil Atasoy, bölümde öğrencilere, adli laboratuvarlarda çalışma ve suç olaylarına müdahale etme pratiği yapma imkânı da sağlandığını söyledi. Atasoy, “Bu sayede öğrenciler, gerçek yaşam senaryolarına benzer ortamlarda tecrübe edinerek Adli Bilimlerde etkin bir şekilde görev alabilecek donanımlarını geliştirirler. Üsküdar Üniversitesinde sunulan eğitim kalitesi yönünden Türkiye ve uluslararası platformlarda iyi bir konumdadır. Öğrencilere verilen eğitim ve staj imkânları, mezunların iş gücü piyasasında rekabet edebilecek düzeyde donanımlı olmalarına yardımcı olur.” dedi. Bu yıl Adli Bilimler 4. sınıf öğrencilerinden ikisinin Los Angeles County Sheriff’s Department Crime Laboratory’de 2 haftalık staja kabul aldığını kaydeden Atasoy, geçtiğimiz yaz aynı yerde 4 adli bilimler öğrencimiz staj yaptı. 2022 yılı mezun öğrenci Sena Deniz, İtalya Roma’da bulunan Sapienza Üniversitesi’nin ‘Cognitive Forensic Sciences (Bilişsel Adli Bilimler)’ programından yüksek lisans için kabul aldı. Öte yandan doktora öğrencimiz İnci Yağmur Tezbasan, Merkezi A.B.D’de bulunan Uluslararası Adli Hemşireler Birliği tarafından ayın üyesi seçildi.” diyerek öğrencilerin uluslararası başarılarını vurguladı.

Suçla mücadelede adli bilimler

Adli bilimlerin, suçların çözülmesine ve suçluların tespitine yönelik teknik ve yöntemler sunduğunu kaydeden Prof. Dr. Sevil Atasoy, “Bu bilimlerle elde edilen veriler ve analizler, toplumun suçlarla mücadele stratejileri ve cezalandırma politikalarının belirlenmesinde de kullanılabilir. Bölüm, adaletin sağlanması için suçun aydınlatılması temeline dayandığı için “Kriminalistik“ dediğimiz fen dallarının suçu aydınlatmak üzere kullanılmasını gerektirir.” dedi. Atasoy, bölümde okutulan dersleri de şöyle sıraladı: “Derslerimiz meslekidir. Öğrencilerimiz, Adli Fizik, Adli Kimya, Adli Biyoloji dersleri alır. Matematik, istatistik, bilişim gibi pek çok fen dersini de adli amaçlı kullanmak üzere yetiştirilir. Fizik kurallarını kullanarak yüksekten düşme vakasında bir kişinin ‘itilmiş mi yoksa düşmüş mü?’  sorusunu aydınlatmayı öğrenirken, olay yerinden elde edilen tek bir kıl tanesinden bir kişinin DNA analizini yapıp bu kişinin kim olduğunu biyoloji bilgisini kullanarak öğrenmektedir. Adli Bilimler suçu önlemek üzere sosyal dallarını da kullanır. Bu sebeple öğrencilerimiz Kriminoloji-Viktimoloji dersleri ile Adli Bilimlerin sosyal yanını da öğrenmektedir.”

Adli bilimler alanını 360 derece öğreniyorlar…

Adli Bilimler öğrencileri, mezun olduktan sonra bilirkişilik yapacakları için mahkeme ve savcılıklardan gelen dosyaları değerlendirebilmek ve adalet sisteminin yargı organlarıyla aynı dili konuşmak adını hukuk dersleri de alıyorlar. Bu sayede öğrenciler, Adli Bilimler alanını 360 derece öğrenecek nitelikte bir eğitim alarak “Adli Bilimci” unvanını kazanıyorlar.

“Kriminal laboratuvara sahibiz”

Bölümde her fen dersinin pratik eğitimi de olduğuna işaret eden Atasoy, “Önce teorik derste öğrenilen bilgi ardından laboratuvarda öğrenciye pratiği yaptırılarak öğretilir. Adli Bilimler, suçu aydınlatmak üzere fiziksel, biyolojik, kimyasal incelemeler gibi pek çok alanda analiz yapar. Bu nedenle Türkiye’nin tüm Kriminal Laboratuvarlarının sahip olduğu alt yapının en yeni sistemlerine sahip olmak ve bu alt yapı ile öğrencilere her türlü analizi yapabilme imkânı tanımak önemlidir. Öğrencilerimiz, mesleğe başladıklarında karşılaşacakları vakalarda kullanılacak ekipman ve tekniğe hakim olarak yetiştirilirler. Türkiye’de, Üsküdar Üniversitesi benim öncülüğümde adli bilimler lisans eğitimine başlayan ilk üniversitedir.  Halen bu alanda en deneyimli üniversiteyiz. Türkiye’de Adli Bilimler ve Otopsi Yardımcılığı eğitimi konusunda önemli bir konumdayız. Üsküdar Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi bünyesinde Adli Bilimler ve SHMYO bünyesinde Otopsi Yardımcılığı programını açtık.” dedi.

“Olay yeri inceleme uzmanları yetiştiriyoruz”

Ülkemizde olaylara delil toplamak üzere çalışan “Olay yeri inceleme uzmanları” nın polis ya da jandarma bünyesinde yer aldığını belirten Atasoy, “Öğrencilerimiz kariyerine olay yeri inceleme üzerine devam etmek istediğinde, her türlü delili tanıyıp toplayabilecek, paketleyip usulüne uygun şekilde kriminal laboratuvara teslim edebilecek şekilde iç ve dış mekan simülasyon olay yerlerinde uygulamalı olarak eğitilirler.” diye konuştu.

Teknolojideki ilerleme ve adli bilimlerdeki yeniliklerin gençlerin bu alana ilgi duymasını sağladığını söyleyen Prof. Dr. Sevil Atasoy, “Adli bilimler bölümü, suçların çözülmesi ve yargı süreçlerine katkı sağlayan disiplinler arası bir alandır. Burada öğrenciler, Adli Bilim Uzmanı olma yolunda ilerleyerek suç olaylarını inceleme, delilleri analiz etme ve yasal süreçlerde adli otoritelerle iş birliği yapma becerilerini kazanırlar. Adli bilimler bölümü mezunları, jandarma, polis departmanları, adli tıp merkezleri, özel adli bilim laboratuvarları, hukuk firmaları ve devlet kurumları gibi çeşitli kurumlarda iş imkanlarına sahiptirler. Aynı zamanda, akademik kariyer ve araştırma yapma fırsatları da mevcuttur.” dedi.

“Diziler adli bilimlerin heyecanını yansıttı”

CSI (Crime Scene Investigation) gibi dizilerin, adli bilim uzmanlarının çalışmalarını ve soruşturma süreçlerini anlatarak büyük bir izleyici kitlesine ulaştığına işaret eden Atasoy, “Bu diziler, izleyicilere adli bilimlerin nasıl çalıştığını, delillerin nasıl analiz edildiğini ve suçun nasıl çözüldüğünü göstererek, adli bilimlerin karmaşık ve heyecan verici bir alan olduğunu vurguladı. Bu dizilerin etkisiyle gençlerin adli bilimlere olan ilgisi arttı. Dizi karakterleri, adli bilim uzmanlarının zorlu soruşturma süreçlerindeki bilgi ve becerilerini sergileyerek gençlerin dikkatini çekti. Diziler, adli bilimler alanında kariyer yapmak isteyen gençlerin sayısının artmasına katkı sağladı.” diye konuştu.

Gerçekçi bir bakış açısı için doğru eğitim önemli…

Dizilerin genellikle dramatik ve eğlenceli olma amacıyla bazı gerçeküstü öğeler içerdiğini ifade eden Atasoy, “Gençlerin adli bilimler alanında gerçekçi bir bakış açısı geliştirmeleri için doğru eğitim ve bilgi kaynaklarına yönlendirilmeleri önemli. Eğitim kurumları ve adli bilimler uzmanları, gençlere doğru bilgileri sunarak bu alana duyulan ilgiyi daha sağlam temellere oturtabilirler.” dedi.

“Adli bilim de dijitalleşti”

Dijitalleşme ve yapay zekâ teknolojilerinin, delil analizi ve suç tespitinde kullanıldığını belirten Prof. Dr. Sevil Atasoy, adli bilimlerde kullanılan teknolojileri şöyle sıraladı:

“Olay yerinde veya dijital ortamda toplanan delilleri analiz ederken, yüz tanıma, ses analizi ve izleme sistemleri gibi teknolojiler, suçluların tespit edilmesini kolaylaştırır ve suç önleme amacıyla kullanılabilir. Adli bilimlerde toplanan çok miktarda verinin analizi ve yorumlanması sürecinde yapay zeka, büyük veri kümelerini hızlı ve etkili bir şekilde işleyerek önemli ipuçlarına ulaşılmasını sağlar. Dijital kanıtların analizinde ve doğruluğunun tespitinde de yapay zekadan yararlanılır. Suç olayları artık daha fazla dijital platformda gerçekleştiği için bilgisayarlar, cep telefonları, sosyal medya hesapları ve diğer dijital cihazlar üzerinden elde edilen deliller, adli soruşturmalarda büyük öneme sahiptir. Yapay zekâ algoritmaları, belirli örüntüleri ve davranışları hızlı bir şekilde tespit edebilir. Suç önleme ve adli soruşturma süreçleri daha hızlı bir şekilde ilerleyebilir ve kararlar alınabilir. Adli tıpta da yapay zekâ, otopsi raporlarının değerlendirilmesi, toksikoloji analizleri ve patoloji incelemeleri gibi alanlarda kullanılır. Yapay zekâ, doktorların daha doğru tanı koymasına ve ölüm sebeplerini belirlemesine yardımcı olabilir.”